Jacob op de buitenplaats

Fenomenale interieurs

Jacob de Wit kreeg vele opdrachten voor schilderijen in interieurs van buitenplaatsen, kastelen en paleizen in Nederland en daarbuiten. Zijn geraffineerde schilderstijl en zijn beheersing van het licht in zijn schilderingen was fenomenaal. Zijn thematiek en decoraties hadden een imponerende werking op de toeschouwer.

Doordat zijn werken een statusverhogend effect hadden op de interieurs van zijn opdrachtgevers werd hij veel gevraagd om de belangrijkste vertrekken van hun buitenplaatsen en huizen te decoreren met bijvoorbeeld plafond -en wandstukken. In veel kastelen en buitenplaatsen zijn kunstwerken van Jacob de Wit ‘verborgen’.

Paleis Huis ten Bosch

Jacob werd zelfs gevraagd door stadhouder Willem IV om schilderijen te maken voor de Witte Eetzaal van Paleis Huis ten Bosch. Voor de stadhouder schildert hij uiteindelijk 3 Witjes.

Door Jacob zijn faam verbasterde zijn naam tot een begrip en een zelfstandig naamwoord; Witjes, als benaming voor zijn schilderingen in grijs, de grisailles die zo bedrieglijk echt op beeldhouwwerk lijken. De Witjes zijn op grote schaal nagevolgd en gekopieerd tot lang na zijn dood. Veel Witjes bevinden zich niet meer op hun oorspronkelijk plek omdat ze bij een wisseling van eigenaar werden verkocht of uitgenomen en herplaatst werden op andere buitenplaatsen. Jacob maakte vele (ontwerp-)tekeningen en schilderijen en 76 plafondstukken en vele wandstukken, waarvan maar slechts een deel van deze werken bekend is waar ze zich momenteel bevinden.

Uniek is de werkwijze van Jacob de Wit, op de achterkant van ontwerpschetsen staat vaak precies beschreven wanneer hij het ontwerp maakte, wie de opdrachtgever was, voor welk pand en zelfs voor welk vertrek in het pand. Zoals twee schetsen die Jacob maakte voor de Haagse burgemeester Jan Hudde Dedel (1702-1777). Jacob maakte één ontwerp voor in de ‘Eetzaal over de schoorsteen’ op de buitenplaats Outshoorn te Rijswijk. De buitenplaats is uiteindelijk gesloopt en van de Witjes ontbreekt elk spoor. 

De informatie op de achterkant van Jacob zijn ontwerpschetsen helpt met het zoeken naar de verdwenen werken, de oorspronkelijke locaties en de opdrachtgevers.